Linux’ten Sistem Donanımı Hakkında Bilgi Toplamak
03 Ağustos 2008
Zaman zaman GNU/Linux işletim sistemlerinden mevcut donanım ile ilgili bilgi toplama ihtiyacımız olabilmektedir. Örneğin RAM yükseltmesi (ing. upgrade) yapacağız, ancak sistem alacağımız kapasitedeki RAM modüllerini kullanabilecek mi? Yada yeni bir USB webcam aldık ve otomatik olarak tanınmadı, acaba bu webcam’i sürebilecek henüz standart Linux çekirdeğine dahil edilmemiş açık kaynak kodlu bir proje var mı? Ses kartımızın sesinden memnun değiliz, ses kartımızı daha iyi sürebilecek ALSA projesinde yeni bir sürüm yayını var mı?
Bu tür sorularınıza yanıt alabileceğiniz veya yanıt almak için ihtiyacınız olan donanımsal bilgileri sunan birçok araç Linux içerisinde mevcut. Kısaca ne iş yaptıklarından bahsedelim:
- dmidecode
dmidecode komutu sistem DMI (Desktop Management Interface) tablosunu uçbirime insancıl bir biçimde basmaktadır. Bazıları DMI terimi yerine SMBIOS (System Management BIOS) terimini de kullanmaktadırlar. Bu tablo, sistem açılışı sırasında sistem BIOS’u tarafından algılanan donanım özelliklerinin tutulduğu tablodur. dmidecode aracı herhangi bir test, yoklama (ing. probe) yapmaksızın sadece tablo içeriğini okuyup insanların anlayabileceği bir formatta uçbirime görüntülemektedir. Yani kullanımı güvenlidir ve sistem çalışmasını olumsuz etkilemez. Sunduğu bilgilerden bahsedecek olursak; ana kart üzerindeki RAM yuvası (ing. slot) sayısı, her birisine takılı RAM modülleri ve kapasiteleri, ram yuvalarına takılabilecek azami RAM kapasitesi, ana karta takılı işlemci türü, işlemcinin şu andaki hızı, ana kartın desteklediği azami işlemci saat hızı, BIOS sürümü, ana kart seri numarası, şase seri numarası, donanım bileşenlerinin üretici adları, markaları, modelleri, … - lspci
lspci adı üstünde. PCI veri yolunu listeler. PCI veri yoluna takılı bulunan tüm donanımları listeler. Özellikle 1002:437B formatında görüntülenmekte olan bileşenlerin üretici ve model numaralarını öğrenebiliyor olmak, internette en güncel sürücü yazılımı aramanızı ve bu donanıma özel sorunları ve çözümleri bulmanızı sağlar. “lspci -vnn” kullanım biçimi en çok işinize yarayacak kullanım biçimidir. Hem marka model isimlerini hem de üretici ve donanım id’lerini görüntüleyecektir. - lsusb
lsusb aynı lspci gibi görev yapmaktadır. USB veri yoluna bağlı olan tüm aygıtları, kaç mA akım çektiklerini ayrıntılı bir şekilde dökmektedir. Olduğu gibi sade ve herhangi bir parametresiz kullanımı yeterince iyidir. Daha fazla bilgiye ihtiyacınız olduğunda “lsusb -v” biçiminde de kullanabilirsiniz. - cat /proc/cpuinfo
Sistemde takılı bulunan merkezi işlem birimleri (ing. central processor unit, CPU) hakkında detaylı bilgi sunmaktadır. Her bir işlemci için ayrı bir döküm sunulmaktadır.
Linux’te sistem donanımı hakkında bilgi alabileceğimiz araç ve yöntemler sadece bununla sınırlı değil. Örneğin /proc/acpi klasörü altında yer alan tüm klasör ve dosyaları dolaşmanızı öneririm. Fanların faal olup olmadıkları ve hangi hızda döndüklerine ilişkin bilgiler, bataryaların şarj mı deşarj mı oldukları, hangi kapasite için tasarlandıkları, son olarak azami doluluk oranının ne olduğu, ısı algılayıcıların gösterdikleri sıcaklık değerleri, notebook ekranlarının açık mı kapalı mı olduğuna dair bilgiler, …
Sabit diskler hakkında ayrıntılı bilgi almak için de hdparm aracı kullanılabilir. “hdparm -i /dev/sda” biçiminde kullanıldığında diskin marka, model, cache miktarı ve bazı çalışma parametreleri öğrenilebilir.
Ethernet kartlarınızın auto-negotiation modunda anahtarlayıcınızla hangi hızda ve modda anlaşmaya vardıklarını merak ettiğinizde ise mii-tool aracını kullanabilirsiniz. Tüm ağ arayüzlerinizi ve MAC adreslerini öğrenmek istediğinizde “ifconfig -a” komutunu verebilirsiniz.
Aklıma gelenler bunlar. Tüm /proc ve /sys klasörülerinin altını dolaşmanızı öneririm. Tüm bu araç ve yöntemleri root kullanıcısı olarak uygulamakta fayda var. Oldukça ayrıntılı bilgilere ulaşacaksınız. Linux’ü sevme nedenlerimden birisi de bu. Bildiklerini sizden gizlemiyor.
Etiketler: acpi, alsa, ana kart, çekirdek, dmidecode, donanım hakkında bilgi toplamak, ethernet, ethernet mac öğrenme, hdparm, ifconfig, kernel, Linux, lspci, lsusb, mac adres öğrenme, proc cpuinfo, ram upgrade, ram yükseltme, root, Sistem Yönetimi, sys, webcam